پری دریایی/ نشرثالث

درباره محصول

مجموعه داستان «پری دریایی» یکی از نمونه‌های درخشان طنز روسی در اوایل قرن بیستم است؛ جایی میان رمانتیسم فروپاشیده و واقع‌گرایی تلخ پس از انقلاب روسیه «آرکادی آورچنکو» در این کتاب نشان می‌دهد که چطور می‌شود از دل خنده، اندوه را بیرون کشید و با زبانی نرم، پوچی زندگی را فریاد زد. مجموعه داستان پری دریایی از گردآوری داستان‌های کوتاه فکاهی روسی پدید آمده است که در آن قصه‌هایی در مورد شاعران خیال‌پرداز، بورژواهای ساده‌دل، روشن‌فکران درمانده و مردم گم شده بین رویا و واقعیت قرار داده شده است. اگرچه موضوعات قصه‌ها بسیار متنوع هستند اما زیر لایه‌ای مشترک تمام این داستان‌ها را به هم ارتباط داده است که ناهماهنگی انسان با دنیای واقعی است. در نگاه آورچنکو زندگی مدرن نه تراژدی خالص است و نه کمدی صرف؛ بلکه مجموعه‌ای از هر دو است. داستان اصلی «پری دریایی» که عنوان کتاب را نیز به خود اختصاص داده است، به‌نوعی چکیده‌ی جهان فکری نویسنده است. در این داستان «کرانتس» نقاشی است که سال‌ها رویای دیدن پری‌ای افسانه‌ای را در سر دارد. اما وقتی بالاخره آن موجود را می‌بیند و به خانه می‌برد، صبح روز بعد درمی‌یابد که پری دیگر اثیری نیست؛ بوی ماهی گرفته، حرف‌هایش بی‌رمق است و تمام جادوی شب ازمیان‌رفته است. این طنز ظریف آورچنکو است. واقعیت، هر رویایی را به ابتذال بدل می‌کند و آنچه در خیال زیباست، در تماس با زندگی روزمره می‌پوسد. در سطحی عمیق‌تر، پری دریایی تمثیلی است از خود هنر، چیزی که در ذهن هنرمند درخشان است، اما وقتی بخواهد آن را در دنیای واقعی نشان دهد، جادو از میان می‌رود. این داستان نه در شکل روایت، بلکه در مضمون، دارای شباهت با رمان کوتاه بوف کور است. در دیگر داستان‌های مجموعه نیز همین درون‌مایه تکرار می‌شود. آدم‌هایی که دروغ می‌گویند تا زنده بمانند، شاعرانی (هنرمندانی) که با جامعه بیگانه‌اند، دوستی‌هایی که از سر مصلحت‌اند و عشق‌هایی که در برخورد با واقعیت فرومی‌پاشند. لحن آورچنکو در این مجموعه هرگز خطابی یا شعاری نیست؛ طنز او سرد و موجز است و گاه فقط در یک جمله یا تصویری ساده، عمق پوچی را نشان می‌دهد. آورچنکو استاد شکستن فانتزی است؛ در هر داستان، رویا با واقعیت در هم می‌آمیزد و نتیجه همیشه تلخ و خنده‌دار است. آورچنکو در زندگی شخصی نیز چهره‌ای تراژیک داشت. طنزپردازی تبعیدی که پس از انقلاب روسیه آواره‌ی پراگ شد و در فقر و بیماری درگذشت. بااین‌حال، آثار او تا امروز در روسیه چاپ می‌شوند و بسیاری او را پلی میان طنز کلاسیک و ادبیات مدرن روسیه دانسته‌اند.