کتاب ترجمه شفاهی آثار دیداری و شنیداری نوشته‌ی دکتر مریم اخوان‌زاده از منابع ارزشمند در حوزه‌ی ترجمه‌ی فیلم، زیرنویس و دوبله است. در این وبلاگ به معرفی کامل، محتوای آموزشی و کاربردهای دانشگاهی این اثر می‌پردازیم ، مناسب برای دانشجویان ترجمه، مترجمان حرفه‌ای و علاقه‌مندان به ترجمه‌ی رسانه‌ای.

اهمیت ترجمه آثار دیداری و شنیداری در آموزش ترجمه

در دنیای امروز که رسانه‌های دیداری و شنیداری نقش اصلی در انتقال فرهنگ و اطلاعات دارند، ترجمه‌ی فیلم، مستند، سریال و برنامه‌های تلویزیونی یکی از تخصصی‌ترین شاخه‌های ترجمه محسوب می‌شود. کتاب ترجمه شفاهی آثار دیداری و شنیداری نوشته‌ی دکتر مریم اخوان‌زاده اثری دانشگاهی و کاربردی است که با هدف آموزش اصول ترجمه در حوزه‌ی رسانه تولید شده و به زبان‌آموزان و مترجمان می‌آموزد چگونه معنا، لحن و فرهنگ را به‌درستی از طریق زیرنویس یا دوبله منتقل کنند.

این اثر از معدود منابع فارسی است که ترجمه‌ی رسانه‌ای را به‌صورت علمی بررسی می‌کند و در بسیاری از دانشگاه‌های ایران به‌عنوان منبع درسی معرفی شده است. ترکیب دیدگاه نظری و تمرین‌های عملی باعث شده کتاب دکتر اخوان‌زاده جایگاه ویژه‌ای در میان منابع آموزش ترجمه داشته باشد و به پلی میان زبان، فرهنگ و رسانه تبدیل شود.

خرید کتاب ترجمه شفاهی آثار دیداری شنیداری

مشخصات کتاب ترجمهٔ شفاهی آثار دیداری و شنیداری

هدف و محتوای کتاب ترجمه‌ی شفاهی آثار دیداری و شنیداری

کتاب ترجمه‌ی شفاهی آثار دیداری و شنیداری تألیف دکتر مریم اخوان‌زاده و سیما اعتماد یکی از منابع تخصصی در حوزه‌ی ترجمه‌ی فیلم، دوبله و زیرنویس است که با رویکردی آموزشی و عملی برای دانشجویان ترجمه و مترجمان حرفه‌ای نوشته شده است.

هدف اصلی این کتاب، آموزش مهارت‌های ترجمه‌ی شفاهی (Interpreting) و ترجمه‌ی دیداری، شنیداری (Audiovisual Translation) در دو مسیر فارسی ↔ انگلیسی است تا زبان‌آموز بتواند در موقعیت‌های واقعی گفتار و رسانه به‌صورت حرفه‌ای ترجمه کند.

اهداف آموزشی کتاب ترجمه‌ی شفاهی آثار دیداری و شنیداری

• تقویت مهارت ترجمه‌ی هم‌زمان و شنیداری: تمرین ترجمه‌ی آنی مکالمات، گزارش‌ها و گفت‌وگوها.
• تقویت مهارت ترجمه در هر دو زبان فارسی و انگلیسی: تمرین ترجمه‌ی دوطرفه برای موقعیت‌های گفتاری و تصویری.
• آشنایی با چالش‌های ترجمه‌ی رسانه‌ای: شناخت محدودیت‌های زمانی، هماهنگی با تصویر، و نحوه‌ی انتقال لحن و احساس.
• توجه به تفاوت فرهنگی و زبانی در دوبله و زیرنویس: تمرکز بر انتقال درست شوخی‌ها، اصطلاحات عامیانه و بار فرهنگی.
• افزایش دقت شنیداری و درک موقعیتی در ترجمه‌ی فیلم و برنامه‌های تلویزیونی.

ساختار و محتوای کتاب ترجمه‌ی شفاهی آثار دیداری و شنیداری

کتاب شامل چهار بخش اصلی است که هر کدام یکی از مهارت‌های ترجمه‌ی شفاهی و دیداری را آموزش می‌دهند.

بخش اول: ترجمه‌ی شفاهی آثار شنیداری انگلیسی به فارسی

در این بخش، زبان‌آموز با ۱۹ فایل شنیداری انگلیسی آشنا می‌شود که بر اساس موقعیت‌های واقعی طراحی شده‌اند.

موضوعات شامل گفت‌وگوهای روزمره و فرهنگی است، مانند:

Meeting Friends، Job Offer، Good Journalism، Learning Languages، The White Room، The Sick Child و غیره.

هر درس دارای تمرین ترجمه‌ی شفاهی و پاسخ‌نامه‌ی پیشنهادی است تا زبان‌آموز بتواند عملکرد خود را ارزیابی کند.

بخش دوم: ترجمه‌ی شفاهی آثار شنیداری فارسی به انگلیسی

در این بخش، تمرکز بر ترجمه از فارسی به انگلیسی است. موضوعات متنوعی از فضای فرهنگی و اجتماعی ایران انتخاب شده‌اند:

هفته‌ی ملی کودک، موسیقی مغز، زعفران، حمل‌ونقل عمومی، کانون پرورش فکری، باستان‌شناسی، زلزله، فلسطین و غیره.

در پایان هر فصل، ترجمه‌ی پیشنهادی برای مقایسه و اصلاح وجود دارد.

بخش سوم: ترجمه‌ی شفاهی آثار دیداری انگلیسی به فارسی

در این بخش مهارت درک و ترجمه‌ی محتوای تصویری آموزش داده می‌شود. تمرین‌ها شامل کلیپ‌ها و ویدیوهای کوتاه انگلیسی با موقعیت‌های واقعی هستند:

How to ask someone to repeat something, How to pay a compliment, Difference between UK and Great Britain, Countryside is great, Beans on toast و دیگر موضوعات فرهنگی.

زبان‌آموز باید بتواند پیام را از تصویر، گفتار و لحن بازیگران استنباط کرده و به‌صورت طبیعی به فارسی منتقل کند.

بخش چهارم: ترجمه‌ی شفاهی آثار دیداری فارسی به انگلیسی

آخرین بخش کتاب به آموزش ترجمه‌ی محتوای تصویری فارسی به انگلیسی اختصاص دارد.

نمونه‌ها شامل فیلم‌های کوتاه و مستندهای ایرانی است، مانند:

نقد کارتون، فناوری هسته‌ای، موزه ایلخانی مراغه، سفر به اعماق زمین، شاتل فضایی، زمین بدون ماه، جزر و مد.

هدف از این تمرین‌ها آموزش تطبیق فرهنگی، واژه‌گزینی دقیق و بیان طبیعی در زبان مقصد است.

فهرست کتاب

نمونه صفحات کتاب

نگاه آموزشی و فرهنگی کتاب ترجمه‌ی شفاهی آثار دیداری و شنیداری

کتاب ترجمه‌ی شفاهی آثار دیداری و شنیداری نه‌تنها مهارت‌های زبانی، بلکه مهارت‌های تحلیل فرهنگی و شنیداری را نیز تقویت می‌کند.

دکتر اخوان‌زاده در این اثر نشان می‌دهد که ترجمه‌ی رسانه‌ای تنها انتقال واژه‌ها نیست، بلکه فرآیندی است برای انتقال معنا، احساس و فرهنگ در بستر صدا و تصویر.

به همین دلیل این کتاب برای دانشجویان کارشناسی و کارشناسی ارشد ترجمه، مدرسین زبان، مترجمان حرفه‌ای، و علاقه‌مندان به حوزه‌ی دوبله و زیرنویس منبعی جامع و کاربردی محسوب می‌شود.

سطح زبانی و میزان دشواری کتاب ترجمه‌ی شفاهی آثار دیداری و شنیداری

این اثر برای کسانی نوشته شده که پیش‌تر مهارت‌های پایه‌ی زبان انگلیسی را آموخته‌اند و اکنون می‌خواهند دانش خود را به سطح حرفه‌ای‌تری برسانند.

سطح زبانی کتاب در حدود B2 تا C1 (متوسط رو به بالا تا پیشرفته) است. یعنی خواننده باید بتواند متون و گفتارهای واقعی انگلیسی را درک کند، با واژگان تخصصی رسانه و ارتباطات آشنا باشد، و تا حدودی در ترجمه‌ی شنیداری یا هم‌زمان تجربه داشته باشد.

با این حال، نویسندگان کتاب سعی کرده‌اند با ترکیب زبان آموزشی روان و نمونه‌های واقعی از فیلم‌ها و برنامه‌های تلویزیونی، یادگیری را تدریجی و کاربردی کنند. تمرین‌های ترجمه در دو جهت (انگلیسی به فارسی و فارسی به انگلیسی) طراحی شده‌اند تا دانشجو بتواند مهارت خود را در موقعیت‌های واقعی گفتار و رسانه محک بزند.

به‌طور کلی، این کتاب برای زبان‌آموزانی مناسب است که از سطح زبان عمومی عبور کرده‌اند و اکنون به دنبال یادگیری زبان تخصصی ترجمه‌ی رسانه‌ای و مهارت‌های شنیداری پیشرفته هستند؛ کسانی که می‌خواهند ترجمه را نه فقط به‌صورت نوشتاری، بلکه به‌صورت پویا و در بستر صدا و تصویر تجربه کنند.

مخاطبان کتاب ترجمه‌ی شفاهی آثار دیداری و شنیداری

این کتاب منبعی کاربردی برای کسانی است که می‌خواهند مهارت‌های زبانی خود را به فضای واقعی ترجمه‌ی فیلم، تلویزیون و رسانه گسترش دهند.

مهم‌ترین گروه‌های مخاطب این اثر عبارت‌اند از:

• دانشجویان رشته‌ی مترجمی زبان انگلیسی در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد که به‌دنبال تسلط بر ترجمه‌ی گفتاری و شنیداری هستند.
• مدرسان زبان و ترجمه که می‌خواهند مباحث ترجمه‌ی فیلم و رسانه را در کلاس‌های خود بگنجانند.
• مترجمان حرفه‌ای و علاقه‌مندان به دوبله و زیرنویس که می‌خواهند مهارت خود را در انتقال لحن، گفتار طبیعی و مفاهیم فرهنگی تقویت کنند.
• دانشجویان مطالعات سینما، ارتباطات و رسانه که به جنبه‌های زبانی و فرهنگی آثار دیداری–شنیداری علاقه‌مندند.
• و در نهایت، تمام کسانی که به دنبال درک عمیق‌تری از رابطه‌ی میان زبان، فرهنگ و تصویر هستند و می‌خواهند ترجمه را از نگاه هنری و ارتباطی تجربه کنند.

سوالات متداول درباره‌ی کتاب ترجمه‌ی شفاهی آثار دیداری و شنیداری

۱. این کتاب برای چه سطحی از زبان‌آموزان مناسب است؟

کتاب برای زبان‌آموزان سطح B2 تا C1 طراحی شده است؛ یعنی کسانی که مهارت‌های عمومی زبان انگلیسی را آموخته‌اند و حالا می‌خواهند وارد حوزه‌ی تخصصی ترجمه‌ی رسانه‌ای و شفاهی شوند.

۲. آیا این کتاب فقط برای دانشجویان مترجمی است؟

خیر. هرچند منبعی اصلی برای دانشجویان مترجمی و زبان انگلیسی به شمار می‌آید، اما مترجمان فیلم، علاقه‌مندان به دوبله و زیرنویس، و حتی مدرسان زبان نیز می‌توانند از آن استفاده کنند.

۳. تمرین‌های کتاب چگونه طراحی شده‌اند؟

تمرین‌ها بر پایه‌ی نمونه‌های واقعی از فیلم‌ها، گفت‌وگوها و گزارش‌های تلویزیونی تنظیم شده‌اند. زبان‌آموز ابتدا فایل شنیداری یا دیداری را درک می‌کند و سپس ترجمه‌ی شفاهی یا مکتوب خود را با نمونه‌ی پیشنهادی مقایسه می‌کند.

۴. آیا کتاب شامل پاسخ‌نامه و ترجمه‌های پیشنهادی است؟

بله، در پایان هر فصل بخش “ترجمه‌ی پیشنهادی” وجود دارد که به زبان‌آموز کمک می‌کند ترجمه‌ی خود را ارزیابی و اصلاح کند.

۵. آیا این کتاب برای یادگیری دوبله و زیرنویس هم مفید است؟

قطعاً بله. یکی از اهداف اصلی کتاب، آموزش مهارت ترجمه‌ی فیلم و رسانه است؛ بنابراین برای کسانی که به دوبله، زیرنویس‌گذاری و ترجمه‌ی آثار سینمایی علاقه دارند، منبعی بسیار مفید محسوب می‌شود.

۶. آیا نیاز به استاد برای مطالعه‌ی کتاب هست؟

مطالعه‌ی خودخوان ممکن است، اما تسلط کامل بر تمرین‌های ترجمه‌ی شنیداری و دیداری معمولاً نیاز به راهنمایی استاد یا مدرس دارد، به‌ویژه برای دانشجویان سطح کارشناسی.

۷. آیا این کتاب در دانشگاه‌ها تدریس می‌شود؟

بله، در برخی دانشگاه‌های ایران، به‌ویژه در دوره‌های کارشناسی مترجمی زبان انگلیسی، این کتاب به‌عنوان منبع اصلی درس «ترجمه‌ی دیداری و شنیداری» معرفی شده است.

جمع‌بندی

کتاب ترجمه‌ی شفاهی آثار دیداری و شنیداری نوشته‌ی دکتر مریم اخوان‌زاده یکی از کامل‌ترین منابع آموزشی برای آموزش ترجمه‌ی فیلم، رسانه و گفتار است. این کتاب با رویکردی علمی و کاربردی، زبان‌آموز را از تمرین‌های پایه تا موقعیت‌های واقعی ترجمه هدایت می‌کند و مهارت‌های شنیداری، گفتاری و فرهنگی را به‌صورت هم‌زمان تقویت میکند.

ساختار چهار بخشی کتاب، تمرین‌های دوطرفه (انگلیسی ↔ فارسی)، و وجود پاسخ‌نامه‌های تحلیلی و ترجمه‌های پیشنهادی، آن را به منبعی منسجم برای کلاس‌های دانشگاهی و دوره‌های تخصصی ترجمه تبدیل کرده است.

از آن‌جا که تمرکز کتاب بر درک لحن گفتار، محدودیت‌های زمانی ترجمه، و انتقال معنا در بافت فرهنگی است، مطالعه‌ی آن برای دانشجویان مترجمی، مدرسان زبان، مترجمان فیلم و علاقه‌مندان به دوبله و زیرنویس توصیه می‌شود.

در مجموع، این کتاب به زبان‌آموز می‌آموزد که ترجمه‌ی آثار شنیداری و دیداری فقط تبدیل واژه‌ها نیست، بلکه هنر فهم، تفسیر و بازآفرینی تجربه‌ی زبانی در قالب صدا و تصویر است.

خرید کتاب ترجمه شفاهی آثار دیداری شنیداری